زندگینامه رحیم معینی کرمانشاهی

 رحیم معینی کرمانشاهی در سال 1304 در یک خانواده اصیل در کرمانشاه دیه به جهان گشود .

پدرش کریم معینی، ملقب به سالارمعظم، مردی شجاع و دلیر بود و به واسطۀ رفاقتی که با

نصرت الدّوله فیروز داشت، چندی از طرف وی به حکومت فارس منصوب شد و مدتی نیز برای

سرکوبی یاغیان کردستان با سپهبد امیر احمدی همکاری کرد و پس از فوت نصرت الدّوله برای

همیشه از کارهای سیاسی کناره گیری کرد و در گوشۀ انزوا به سر بُرد. نیای معینی حسین

خان معین الرّعایا مردی لایق و با سواد و مردم دار بود و از نظر بخشش و کمکی که به مردم

می کرد مورد توجه و احترام بود و نسبت به ائمۀ اطهار - ع) اخلاص فراوان داشت و حسینیه‌ای

در کرمانشاه بنا کرد که اکنون هم به نام او مشهور است و در نهضت مشروطه و استبداد به

دست مردی ناشناس به تحریک عده‌ای از مالکین کشته شد.

ابندا به نقاشی پرداخت ولی با مخالفت خانواده آن را رها کرد در شهریور 1320 و هم زمان با

اشغال نظامی ایران و سقوط رضا شاه فعالیت های سیاسی خود را آغاز کرد و از طریق نوشتن

مقاله های تند و صریح  مخالفت های خود را آشکار ساخت از جمله فالیت های عمده ی او

انتشار روزنامه انقلابی سلحشوران غرب بود  که در پی ان گرفتار زندان و تبعید شد .

بعد از مدتی به تهران باز گشت ، شیوه تازه ای در پیش گرفت و این بار غزل هایش وسیله نشان

دادن خشم و اعتراضش نسبت به اوضاع اجتماعی قرار گرفت . حاصل فعالیت های ادبی او کتاب

فطرت و مجموعه ای از اشعار است به نام ای شمع ها بسوزید .

استاد معینی کرمانشاهی قبلا "عشقی" و بعد از مدتی "شوقی" و سپس "امید" و بالأخره

"معینی" را برای تخلص برگزید.

در مقدمه دیوان خود در سال 1344 شاعر درد مند و متعهد را چنین توصیف  میکند

« زحمت کشیدگان همیشه در آتش رنج دیگران می سوزند و شاعر واقعی نمونه ی زنده ایس از

این سوز و ساز است . دردهای روحی و سخنان غم آلود یک شاعر برجسته نمیتواند انفرادی و

شخصی باشد . او در سایه ی سعادت اجتماعی ، سعادت فردی خود را می جوید . همیشه در

اختلافات شدید طبقاتی و ظلم های فاحشی که ناشی از این تلاطم اجتماعی بوده است .

هنرمندان و شعرای برجسته در ملت های آلوده به این مفاسد ظهور کرده و آیینه ی شفاف تصویر نمای زمان خویش بوده اند » 

امید از سال ۱۳۴۱به کار نقاشی پرداخت و در این راه پیشرفت کرد و تابلوهایی نیز به یادگار گذارد

که از جمله تابلو حضرت مسیح  - ع) با کار سیاه قلم است و در ضمن کارهای نقاشی به نظم

شعر می پردازد . داستان اختر و منوچهر را در چهار تابلو به رشتۀ نظم کشید و در آن حقایقی از

اجتماع زمان را مجسم کرد. امید شاعری توانا و خوش ذوق و دوست داشتنی است و ضمن

سرودن شعر چندی به تصنیف سازی پرداخت و تصانیف او که توسط خوانندگان رادیو خوانده می شد از شهرت به سزایی برخوردار گردید.

آثار:

  1. ای شمع ها بسوزید
  2.  فطرت
  3.  خورشید شب
  4.  حافظ برخیز.
  5. دوره تاریخ ایران  - منظوم

 

فعالیت‌ها :

دارای سابقه کار ادبی از سال‌های ۱۳۲۰

مدیرروزنامه «سلحشوران غرب» در سال‌های ۱۳۳۲-۱۳۲۸

ترانه سرایی ازاوایل دهه ۱۳۳۰ و کار در رادیو تهران و وارد کردن مضمون‌های تازه و تأکید بر تصویرسازی در ترانه سرایی.

آثار موسیقی :

  1. به یاد کودکی
  2. نگرانم
  3.  رفتم که رفتم  - آهنگ‌ها از علی تجویدی
  4.  شب زنده داری و طاووس  - آهنگ‌ها از پرویز یاحقی
  5. ازتو گذشتم  - آهنگ از حبیب الله بدیعی
  6.  انسان  - با اجرای داریوش اقبالی

وی در کنار استاد تجویدی ۴۰ ترانهٔ ماندگار بر جای گذاشته و با اساتیدی چون پرویز یاحقی و همایون خرم نیز همکاری داشته

 

خانمانسوز بود، آتش آهی گاهی                ناله ای می شکند پشت سپاهی گاهی

گر مقدر بشود، سلک سلاطین پوید            سالک بیخبر خفته براهی گاهی

قصه یوسف و آن قوم چه خوش پندی بود    بعزیزی رسد افتاده بچاهی گاهی

هستیم سوختی ازیکنظرای اختر عشق        آتش افروز شود برق نگاهی گاهی

روشنی بخش از آنم که بسوزم چون شمع    روسپیدی بود از بخت سیاهی گاهی

عجبی نیست، اگر مونس یاراست رقیب      بنشیند بر گل هرزه گیاهی گاهی

چشم گریان مرا دیدی و لبخند زدی           دل برقصد ببر از شوق گناهی گاهی

اشک در چشم، فریبنده ترت می بینم         در دل موج ببین صورت ماهی گاهی

زرد رویی نبود عیب ،مرانم ازکوی         جلوه بر قریه دهد خرمن کاهی گاهی

دارم امید که با گریه دلت نرم کنم            بهر طوفانزده سنگی است پناهی گاهی

 

 ............................................................................................

 

من آفتاب زرد لب بام هستی ام                 من مرغ تنگ حوصله ی دام هستی ام

در چشم من، چه جلوه ای از بامداد عمر     من شمع نیم سوخته ی شام هستی ام

صاحبدلان، ز صحبت من، مست کی شوند    من خود شراب ریخته از جام هستی ام

افسانه های ناقص محنت کشان مخوان       من سر گذشت کامل آلام هستی ام

تومار زندگانیم ای نیستی بپیچ                 دیگر بس است قصه ی ایام هستی ام

رنگ تعلقی نپذیرفت خاطرم                   وارسته از تصور اوهام هستی ام

دست طلب بریده ز دامان آرزو               ننهاده سر به بستر آرام هستی ام

هستی چنین که هست، ز من بشنوید، نیست         من با خبر کبوتر پیغام هستی ام

من چیستم؟ فسانه ای از عالم وجود        مجهول صرف و نقطه ی ابهام هستی ام

چون شمع شب نخفته به امید صبحگاه     چشم انتظارمژده ی فرجام هستی ام

 

اشعار زیبای رحيم معيني كرمانشاهي

اشعار زیبای رحيم معيني كرمانشاهي

نــــــدارم چشــــــم من، تاب نگــــاه صحـــنه سازيهــــا
من يكـرنگ بيزارم، از اين نيـــرنگ بازيها
زرنگـــي، نارفيقــــــا! نيست اين، چون باز شد دستت
رفيقــان را زپا افكـــندن و گـــردن فرازيها
تو چون كركس، به مشتي استخوان دلبستگي داري
بنــــازم هــــمت والاي بـاز و بي نيازيها
به ميـــــداني كـــــه مـي بنـــدد پاي شهســـــواران را
تو طفل هرزه پو، بايد كني اين تركتازيها
تو ظاهــــرساز و من حقگـــو، ندارد غيــر از اين حاصل
من و از كس بريدنها، تو و ناكس نوازيها
...............................................................................................

 

مـن كـه مشغولم بكاردل ، چه تدبيري مرا
منكــــه بيــــزارم ز كــــارگــل ، چه تزويري مرا
منكه سيرابم چنين از چشمه ي جوشان عشق
خلق اگــــر با مــن نمي جوشد ، چـه تاثيري مرا
منكـــه با چشــــم حقارت عالمي را بنگــــــرم
سنگ اگر بر سر بكوبندم ، چه تاثيري مرا...
...............................................................................................

 

ســــايـــه بي ادبـــــي خيمـــــــــه چو زد بر سـر مـــــا
خــارهــــا رســـت ز گــــلـــــزار ادب پـــــــــرور مــــــا
دلــــقكان تكـــــيه چــــــو بر مسند ساقي بزدند
پــــر شـــــد از بـاده آلـوده به سم ساغر مــا
بسكه با صورت حق سيرت باطل ديديم
جلوه نور خدا هم نشود باور مـا...
...............................................................................................

 

بحث ایمان دگر و جوهر ایمان دگر است
جامــــه پاکـــی دگــر وپاکی دامان دگر است
کــــس ندیدیم کـــــه انکــــار کــــــــند وجدان را
حــــرف وجــــــدان دگـــر و گوهر وجدان دگـر است
کــــس دهـــان را به ثناگـــــویی شیــــطان نگــشود
نفــــی شیطان دگــــر و طاعت شیـــــطان دگــــر است
کـــس نگــــفته است ونگـــــوید کــــــه دد ودیــــو شویــــد
نقــــش انســـــان دگــــــر ومعنــــــی انســــان دگـر است
کــــس نیامـــــد کــــــه ستایــــد ستــــم وتفرقــــــــه را
سخـــن از عـــدل دگـــــــر ، قصه احسان دگــر است
هــــــرکـــــــه دیدم بخدمت کــــمری بست بعهــــد
مــــرد پیمان دگــــــر وبستـــــن پیمان دگر است
هــــرکــــه دیدیــــم بحفظ گـــــله از گرگان بود
قصد قصاب دگر ، مقصد چوپان دگر است...
...............................................................................................

 

از نـــدامــــت ســــوختــــم ، يا رب گــــناهـــــم را ببخــــش
مـــو سپيـــد از غـــــم شـــدم،روي سياهــــم را ببخــش
ظلـــم را نشناختــــم ، ظالــــم ندانستم كـــه كــيست
گـــوشه چشــــمي باز كـــردم ،اشتباهـــم را ببخش
ابر رحــــمت را بفـــرما ، سايــــه اي آرد بــــه پيش
ايـــن ســـر بي ســـايبــــان بـي پناهم راببخش
از گـــــلويم گــــر صدايــــي نابجــــا آمـــد برون
توبه كـــردم، سينه پر اشـك وآهم را ببخش
خــــورشيد دگـــــر نـــور دلاويـــــز نـــــدارد
مــه پرتو مـــات هـــوس انگــــيز نــــدارد
در باد بهاري زبس آشوب خزان است
گـــل وحشتي از غـــارت پاييز ندارد
...............................................................................................

 

بـه پنـدار تــــو:
جهانم زيباست!
جامه ام ديباست!
ديــــــده ام بيناست!
زيـانـــم گـــــــــوياست!
قفســــم طلاســـــــــــت!
به اين ارزد كه دلم تنهاست؟
...............................................................................................

 

آنكــــس كـــــه نــدارد هنـــر عشـــق و محبت
زو رحـــــــم مجوييد كه اين نيز ندارد
آلــــوده ام امــــا همــــه شب غـــرق مناجات
با دوست سخن اينهمه پرهيز ندارد
گــــيتي همه اويست و هم او هيچ بجز لطف
از وســـع نظـــر با مــــن ناچيز ندارد
عــاشـــق ز ســـر مستي اگـــر كــرد خطايي
معشــــــوق كه بحث گله آميز ندارد
ســر گـــــرمي بازار جهان داد و ستد هاست
آن وام خداييست كـــــــه واريز ندارد
...............................................................................................

 

ميگريم و مـي خندم ، ديوانه چنين بايد
ميــوزم وميسازم ، پـــــروانـــــه چنين بايد
مي كوبم ومــــي رقصم ، مـي نالم وميخوانم
در بـــزم جهــــان شـــــور، مســـتانه چنيآن بايد
مــــن اين همـــــــه شيدايــي ، دارم ز لـــب جامي
در دســـت تــــــو اي ســــاقي ، پيمانــه چنيـــــن بايد
خلــقــــم زپـــــي افـتـادنــــــد ، تا مســــت بگـــــــــيرندم
در صحــــبت بــــي عقـــــلان ، فرزانــــه چنين بــــايــــــــد
يكــــسو بـــــــردم عــــارف ، يكــــــسو كشــــدم عامي
بازيچــــــه ي هــــر دستــــــــي ، طفلانه چنين بايد
مــــوي تــــو و تســـــــــبيح شيخم ، بدر از ره برد
يا دام چــنان بايـــد ، يــا دانــــه چنيـــــــن بايـــد
بر تربت من جانا ، مستي كن ودست افشان
خنـديــدن بر دنيــــا ، رندانـــــه چنيــن بايد
...............................................................................................

 

مــــن چـه گـــــويم ، كـــــه راز دل مــــن پــــــــــي ببريد
ره بســـــر منــــزل شــــوريده دلان ، كــــــــــي ببريد
ســـــــاز آن ســــــوز نــــــدارد بنـــــالد بــــا مـــــــا
بهــــر تسكــــين دل ســـوختگـــــان ، ني ببريد
هر كجا محفل گرمي است كه رنگي خواهد
قدحي خون دل ما ، عوض مي ببريد...
...............................................................................................

 

من نگويم ، كه بدرد دل من گوش كنيد
بهتـــر آنست كــــه اين قصه فراموش كنيد
عـــاشــقان را بگــــذاريــــــد بنالنـــد هـمـــــه
مصلحت نيســــت ، كه اين زمزمه خاموش كنيد
بعــــد مـــن ســـوگ مگـــيريد ، نيــــــرزد به خدا
بهر هر زرد رخي ، خويش سيه پوش كنيد...
سـخن ســــوختگـان طرح جنون مي ريزد
عاقلان ، گـــفته عشاق فراموش كنيد
...............................................................................................

 

مدار چرخ،به کجداریش نمی ارزد
دو روز عمر،به این خواریش نمی ارزد
سیـــاحت چمـــن عشــق،بهر طایر دل
بـــه خستگــــی و گرفتاریش نمی ارزد...
نـــوازش دل رنجیـــده ام مکــــن ای عشق
کـــه خشـــم یار به دلـــداریش نمــــــی ارزد
بـــه نقش ظاهـــر این زندگی،چه می کوشید
بنـــا شکــسته،بــــه گــــلکـــــاریش نمــــی ارزد
بگـــــو به یوســـف کــــنعان،عـــزیز مصــــر شــــدن
بـــــه کـــــــوری پـــــــدر و زاریــــــش نـــمـــــــی ارزد
در ایـــن زمــــانــه مــــــجـــوییــــد از کــــســـی یــاری
کـــــه خــــود بــــه مــــنت آن یاریــــــش نـــمـــــــی ارزد
...............................................................................................

 

مـــا وقار كـــوه را گاهي بكاهي ديده ايم
مــــا ورا آنچـــه مي بينيد ، گـــــاهي ديده ايم
سالك روشن دليم ، از گم شدن تشويش نيست
جـــــاي پاي دوست را ، در كـــــــــوره راهي ديده ايم
عــــاشق بـــــي پـا و ســـر شو ، چونكـــه بسيار از فلك
كـــــجرويها در بســـاط كــــج كـــــلاهي ديـــده ايـــــــم...
اي بدســـــت آورده قـــدرت ، كار خلق اسان مگــــير
عالمي در خون كشيدن ، ز اشتباهي ديده ايم
از نــواي بينوايان ، اينقـــــدر غافل مبـــــاش
بارهـــا تاثير صد آتش ، به آهي ديده ايم
...............................................................................................

 

ســــر درون ســـــینه بـــــردم تــــــــا بـبینـــــم خویــــــش را
طـعــــــــمه دنـــدان گـــــــرگ آز دیـــــــدم میـــــــــــــش را
هرکـــه از این خوان هستی جرعه نوش غفلت است
آخـــرش چـــون مــــن بجـــــان باید خریدن نیش را
پــــرتـــــوی در راهـــــم افکــــن، ای چراغ عافیت
تـــــا بجویــــــــم مقصـــــد افتـاده اندر پیش را
عمر سودا نیست، ای سوداگران خود پرست
بیشـتر جــــــو، بیشتــــر دارد زیـــان بیـــــش را
جــــان بـــــدر بـــرد آنکه سودای جهانداری نداشت
ای جـــــوان کـــــن گــــوش پنــــــد پیر خیر اندیش را
گـــــر ســــری آزاده میــــخواهـــی رهــــا کــــن زور و زر
ایــن تعلقهـــاست کــــافزون مــــی کــــند تشــــویش را...
...............................................................................................

 

حاجـــی تو حجـــازی شو ، من کـــــــــعبه در آغوشم
آن نـــــور کــــه مــــن بینم هــــــر کـــــور نمی بیند
این نامه که من دارم ، باز است و بسی خوانا
محروم نمی خواند ، مغرور نمی بیند...
...............................................................................................