هنگامی که احساس شود نیرنگ و فریب در کار است،از این ضرب المثل استفاده می شود.
 
درگذشته بدلیل نبودن یخچال ، مردم مواد غذایی فاسد شدنی را در کاسه می ریختند و کاسه

ها را دور از دسترس ساکنان خانه و به ویژه کودکان در سردابه ها و زیرزمین ها، می گذاشتند و

کاسه های بزرگ را وارونه بر روی آنها قرار می دادند تا از گرد و غبار و حشرات و حیوانات موذی

محفوظ بمانند.با این روش گرمای محتویات آن تا مدتی به همان درجه و میزان اولیه باقی می ماند.
از این رو در گذشته اگر کسی می دید که کاسه ی بزرگی در آشپزخانه وارونه قرار گرفته است

به قیاس کاسه های موجوددر زیر زمین، گمان می کرد که در زیر آن نیز باید نیم کاسه ای وجود

داشته باشد که به این شکل گذاشته شده است، ولی چون این کار در آشپزخانه معمول نبود و

نیست، در این مورد مطمئن نبود و لذا این کار را حقه و فریبی میپنداشت و در صدد یافتن علت آن بر می آمد.

بدین ترتیب رفته رفته عبارت "زیر کاسه نیم کاسه ای است" به معنای وجود نیرنگ و فریب در

کار، درمیان مردم به صورت ضرب المثل در آمده و در موارد وجود شبهه ای در کار مورد استفاده

قرار گرفت.